Zelfzorg doe je niet alleen.

Er leeft nog vaak een misverstand over zelfzorg, zeker bij ouders. Alsof het iets egoïstisch is, maar wie zichzelf telkens overslaat, raakt ook de verbinding kwijt met zichzelf én met de ander.

Zeker wanneer je kind extra zorg nodig heeft, zoals bij autisme, is de kans groot dat je jezelf wegcijfert. Dat je de dagen doorkomt op automatische piloot. Of dat je wel beseft dat je op bent, maar geen idee hebt hoe je er iets aan kunt veranderen. Want 'tijd voor jezelf' is niet iets dat zomaar ontstaat. Het is iets wat je bewust moet vormgeven — en waar je omgeving je best in ondersteunt.

Psychiater Dirk De Wachter wijst er terecht op dat echte zelfzorg pas mogelijk is in een context van “echte verbondenheid en zorgzame nabijheid”. Zelfzorg is geen puur individuele opdracht. We hebben anderen nodig om tot rust te komen. Mijn ervaring bevestigt dat: zelfzorg lukt niet in een omgeving die je voortdurend overvraagt of waarin je je niet veilig voelt. Het vraagt ruimte, vertrouwen en mildheid van jezelf én van je context.

Toen mijn zoon jonger was, heb ik mijn job opgegeven om voor hem te zorgen omdat hij toen nergens terechtkon. Het was voor mij ook nog zoeken; ik had toen nog niet het postgraduaat autisme gevolgd. Bovendien heeft onze zoon zware epilepsie, waardoor ik voortdurend op mijn hoede moest zijn. We hebben toen ook heel mooie momenten beleefd, maar er was ook veel vermoeidheid door het voortdurende zoeken naar oplossingen en de bezorgdheid die altijd op de achtergrond aanwezig was.

In die periode hebben kleine gebaren van mensen rondom mij een wereld van verschil gemaakt. Eén vriendin bracht de meisjes mee naar de balletles en telde niet streng hoeveel ritten elke mama deed. Ze deed het gewoon, omdat ze zag hoe moeilijk het was om Leon in de auto te zetten voor zo'n korte rit. Dat ontroerde me diep en gaf me een zeldzaam momentje van rust. Een andere vriendin bleef ons uitnodigen op etentjes, ook al wist ze dat we op het laatste nippertje misschien niet zouden kunnen komen. “We hebben een diepvries,” zei ze. “Het eten geraakt wel op.” Dat soort mildheid is goud waard.

Daarom geloof ik in bruggen bouwen. Tussen ouders en kinderen. Tussen partners. Tussen jij en jezelf. Maar ook: tussen jou en de mensen rondom jou. Familie, vrienden, buren — ze maken écht een verschil.

Zelfzorg begint bij jouw innerlijke toestemming: het besef dat jij óók telt. Dat je niet moet blijven doorgaan tot je helemaal leegloopt. Zoals Brené Brown het zo mooi zegt: “Daring to set boundaries is about having the courage to love ourselves, even when we risk disappointing others.”

En tegelijk: zelfzorg komt pas echt tot bloei als er een omgeving is die die grenzen respecteert. Mensen die je het gunt om af en toe ‘nee’ te zeggen. Die blijven vragen of je meegaat, ook al heb je al een paar keer last minute moeten afzeggen. Die niet oordelen, maar er gewoon zijn. Die kleine dingen doen zonder daar iets voor terug te verwachten. Die het lichtje blijven aandoen als jij het even niet meer ziet.

Bij WO Coachingshuis zie ik vaak hoe er opnieuw ademruimte ontstaat wanneer ouders zichzelf opnieuw wat ruimte gunnen. Niet omdat alles plots makkelijker wordt, maar omdat er iets verschuift. De druk zakt een beetje. Er komt weer ruimte om te voelen wat je nodig hebt — zonder schuldgevoel, zonder uitstel. Dat moment van zachtheid is vaak het begin van iets nieuws.

Dus nee, zelfzorg is geen extraatje. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen individu en omgeving telkens wisselend afhankelijk van de nood op dat moment. Specifiek voor gezinnen

🔗 Wil je als ouder graag meer rust, houvast en verbinding ervaren — met je kind én met jezelf?

In het online traject Wonder voor Ouders nemen we je stap voor stap mee in hoe je anders kunt kijken, voelen en reageren. Niet perfect, wel realistisch en hoopvol. Op jouw ritme, met ruimte voor wie jij bent als ouder.

👉 Ontdek Wonder voor Ouders en download ons gratis ebook.